Khi mắc phải tình trạng mù màu, bệnh nhân thường không có khả năng phân biệt các loại màu sắc và gặp khó khăn trong hoạt động sinh hoạt thường ngày như tham gia giao thông, làm việc,… Vậy thực chất bệnh mù màu là gì và cách điều trị ra sao? Hãy cùng Mắt kính Nam Quang tìm hiểu thông tin trong bài viết dưới đây.
I. Bệnh mù màu là gì?
Mù màu là tình trạng rối loạn sắc giác, mắt không có khả năng phân biệt các loại màu sắc khác nhau như đỏ, xanh lá, vàng,… hoặc khi pha trộn các màu sắc này với nhau.
Người mắc bệnh mù màu vẫn có khả năng nhìn rõ các vật thể, tuy nhiên, khả năng nhận biết màu sắc của họ bị giảm xuống hoặc thậm chí là mất đi. Bệnh mù màu không nguy hiểm đến tính mạng của người bệnh nhưng lại gây ra rất nhiều khó khăn trong sinh hoạt thường ngày cũng như khả năng làm việc và đồng thời có thể di truyền cho con cái.
II. Những nguyên nhân chính gây tình trạng mù màu
1. Rối loạn gen di truyền
Bệnh mù màu là bệnh di truyền liên quan đến các cặp nhiễm sắc thể giới tính và phát sinh do đột biến hoặc thiếu hụt gen trên nhiễm sắc thể X, qua đó làm rối loạn khả năng cảm thụ ánh sáng để phân biệt màu sắc ở mắt.
Nếu người con trai nhận được từ mẹ loại gen này thì sẽ mắc bệnh mù màu, do nhiễm sắc thể Y không có gen màu sắc trội để lấn át gen mù màu. Ngược lại, ở nữ giới sẽ chỉ mắc bệnh mù màu khi nhận được cả 2 gen mù màu từ cả bố lẫn mẹ. Nếu chỉ mang một nhiễm sắc thể mù màu thì không gây bệnh. Do đó, thống kê cho thấy tỷ lệ mắc bệnh mù màu ở nam giới cao hơn nhiều so với nữ giới.
2. Do mắc các loại bệnh
Khi mắc những chứng bệnh gây thâm hụt màu sắc như: tiểu đường, tăng nhãn áp, bệnh Parkinson, bạch cầu và thiếu hồng cầu hình lưỡi liềm, thoái hóa điểm vàng,… cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng cảm thụ màu sắc của bệnh nhân.
3. Do sử dụng một số loại thuốc
Khi sử dụng một số loại thuốc chuyên điều trị bệnh tim, nhiễm trùng, rối loạn thần kinh hoặc các vấn đề tâm lý,… cũng khiến khả năng nhìn thấy màu sắc của mắt thay đổi.
4. Do tình trạng lão hóa
Do sự lão hóa mà khả năng nhìn thấy và cảm thụ màu sắc của mắt cũng dần xấu đi.
5. Tiếp xúc với các loại hóa chất
Nếu tiếp xúc với các loại hóa chất mạnh như disulfua cacbon, styrene và phân bón tại nơi làm việc cũng có thể gây ra tình trạng mất màu sắc của thị giác. Thường xuyên tiếp xúc với những loại hóa chất này sẽ làm tầm nhìn màu sắc có thể bị ảnh hưởng và giảm xuống đáng kể.
III. Tần suất mắc phải bệnh mù màu
Tần suất mắc bệnh mù màu ở nam giới là khoảng 1/12 (8%) và ở nữ giới là 1/200 (0.5%). Do đó, có thể thấy, hầu hết những người mắc phải bệnh mù màu đều là nam giới và trường hợp phổ biến nhất là mù màu đỏ và xanh lá.
Bệnh mù màu có thể được truyền từ mẹ sang con trai và không truyền từ cha sang con gái.
IV. Phân biệt các loại bệnh mù màu khác nhau
1. Mù màu đỏ và xanh lá
Tình trạng này xảy ra khi những tế bào hình nón màu đỏ hay xanh lá không hoạt động hoặc không tồn tại. Có hai loại mù màu như sau:
- Mù màu xanh lá: Đây là tình trạng phổ biến nhất và ảnh hưởng đến khoảng 5% nam giới, hiếm gặp ở nữ giới. Lúc này, màu vàng và màu xanh lá sẽ trông đỏ hơn và bệnh nhân sẽ khó phân biệt được màu xanh từ màu tím.
- Mù màu đỏ: Khi mắc bệnh này, màu cam đỏ và vàng sẽ trông xanh hơn, màu sắc trở nên kém tươi sáng và khó phân biệt. Tình trạng này thường nhẹ và không ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt thường ngày. Đây là dạng mù màu hiếm gặp ở nữ và ảnh hưởng đến khoảng 1% nam giới.
2. Mù màu vàng và xanh lam
Tình trạng mù màu này ảnh hưởng đến cả nam lẫn nữ, tuy nhiên nó xảy ra khá ít với tỷ lệ 1/10.000 người trên thế giới.
Mù màu vàng và xanh lam xảy ra khi các tế bào hình nón màu xanh lam bị thiếu hoặc không hoạt động như bình thường. Lúc này, màu xanh lam sẽ trông như xanh lá, màu vàng trông như màu xám nhạt hoặc màu tím. Tuy nhiên, tình trạng này là cực kỳ hiếm trên thế giới.
3. Mù tất cả các màu
Mù tất cả các loại màu sắc là khi bệnh nhân không thể cảm thụ và phân biệt bất kỳ loại màu nào, đồng thời tầm nhìn cũng không rõ ràng. Có hai loại mù màu là:
- Mù màu hoàn toàn dạng hình nón: Tình trạng xảy ra khi ⅔ tế bào hình nón gồm đỏ, xanh lam hoặc xanh lá không hoạt động. Lúc này, bệnh nhân sẽ khó phân biệt được các loại màu sắc và tầm nhìn cũng trở nên kém đi. Đồng thời, bệnh nhân cũng có thể mắc thêm bệnh cận thị và không kiểm soát được cử động của mắt. Đây còn gọi là chứng giật nhãn cầu.
- Mù màu hoàn toàn dạng hình nón: Đây là tình trạng mù màu nghiêm trọng nhất khi không có bất kỳ tế bào hình nón nào phản ứng với ánh sáng để nhận diện màu sắc. Bệnh nhân mắc bệnh thường chỉ thấy được màu đen, trắng và xám. Những loại ánh sáng mạnh có thể làm mắt bị tổn thương và cũng không thể kiểm soát cử động của mắt.
V. Những mức độ bệnh của tình trạng mù màu
Bệnh mù màu có nhiều mức động nghiêm trọng khác nhau, qua đó:
- Mức độ mù màu nhẹ: Bệnh nhân có thể thấy màu sắc bình thường trong ánh sáng tốt và gặp khó khăn trong điều kiện ánh sáng mờ.
- Các trường hợp nặng hơn: Bệnh nhân không thể phân biệt được một số loại màu sắc nhất định trong bất kỳ trường hợp ánh sáng nào.
- Trường hợp nghiêm trọng nhất và cũng hiếm gặp nhất: Bệnh nhân không thể nhìn thấy bất kỳ màu nào và thế giới chỉ toàn một màu xám, đen.
Bệnh mù màu ảnh hưởng như nhau trên cả hai mắt và kéo dài trong suốt cuộc đời người bệnh.
VI. Hướng dẫn cách điều trị và phòng tránh bệnh mù màu hiệu quả
Nếu mù màu do di truyền thì không thể điều trị, các nguyên nhân gây mù màu khác như do sử dụng thuốc hoặc do di chứng từ bệnh khác thì có khả năng điều trị. Bên cạnh các phác đồ điều trị, ngày nay khoa học đã phát minh ra kính lọc màu giúp hỗ trợ khả năng cảm thụ màu sắc cho người bệnh. Loại kính này tuy không chữa khỏi bệnh mù màu nhưng giúp người bệnh cải thiện chất lượng cuộc sống đáng kể.
Ngoài ra, đeo kính áp tròng có màu cũng giúp người bệnh phân biệt được các loại màu. Tuy nhiên, màu sắc sẽ không được tự nhiên và đồng thời hình ảnh có thể bị méo mó.
Bên cạnh việc điều trị bệnh, mọi người cũng có thể lưu ý một số cách phòng tránh tình trạng mù màu như sau:
- Điều trị các bệnh có khả năng dẫn đến mù màu như: tim mạch, tăng nhãn áp, bệnh tim,…
- Kiểm tra sức khỏe tiền sinh sản để sớm phát hiện những cặp nhiễm sắc thể mù màu.
- Nếu tiếp xúc với các hóa chất cần có dụng cụ bảo hộ.
- Hạn chế các chấn thương vùng mắt, đầu dễ gây tổn thương đến thị giác.
- Không tự ý sử dụng thuốc và tham khảo ý kiến bác sĩ khi có những bất thường về thị lực.
Bệnh mù màu do di truyền tuy không thể chữa khỏi nhưng bệnh nhân có thể học những thói quen giúp sống chung với căn bệnh này. Ghi nhớ các thứ tự màu sắc của đèn giao thông hoặc ghi chú lại màu sắc, sắp xếp lại thứ tự đồ đạc để đảm bảo an toàn trong cuộc sống. Nếu có bất kỳ bất thường nào về thị giác thì bạn cũng cần đến ngay các cơ sở y tế chuyên khoa mắt để được chẩn đoán và điều trị dứt điểm.
Để xem thêm nhiều thông tin bổ ích và tìm mua các loại kính phù hợp với tình trạng mắt, bạn có thể truy cập website matkinhnamquang.com hoặc liên hệ trực tiếp đến số hotline 0909.10.99.55 – 0933.60.30.38 của Mắt kính Nam Quang để được các chuyên viên tư vấn đúng với nhu cầu.
